Small Animal vet Heskes

Krolsheid en sterilisatie

Poezen worden krols als ze geslachtsrijp zijn. Een poes is krols in de periode waarin zij gedekt kan en wil worden. Uw poes kan het hele jaar door krols worden, maar in het voor- en najaar komt krolsheid het meeste voor. Uw poes kan dan meerdere malen achter elkaar krols worden, met tussenpozen van een paar weken. De kans dat uw poes zwanger wordt is vele malen groter dan bij de hond. Wat is nu eigenlijk sterilisatie? Deze term is in de diergeneeskunde niet gelijk aan de term die u kent uit de humane geneeskunde. Wat er gebeurd is eerder castratie: bij uw poes worden beide eierstokken en in sommige gevallen ook de baarmoeder uit het lichaam verwijderd. De adviesleeftijd om uw poes te laten steriliseren ligt rond de zes maanden. Poezen die net een nestje hebben gekregen kunt u zes tot zeven weken na de bevalling laten steriliseren. Houd er wel rekening mee dat ze al vanaf drie weken na het werpen weer vruchtbaar kunnen worden!

 

Voordelen van sterilisatie

• Uw poes wordt niet meer krols. Krolse poezen in huis kunnen een drama zijn: ze zijn bijna niet in huis te houden, kunnen erg luidruchtig zijn en zullen constant om aandacht vragen. Net als katers, kunnen poezen gaan sproeien om hun territorium te markeren. Wanneer u twijfelt of uw poes echt krols is, kunt u uw poes op de rug vlakbij de staart kriebelen. Dan zal ze, als ze krols is, een ontvankelijke houding aannemen (doorgebogen rug, staart opzij). Na sterilisatie is dit probleem opgelost, omdat de poes niet meer onder invloed van hormonen is.

• Er is geen kans meer op dracht. Poezen kunnen tijdens de krolsheid in tegenstelling tot honden binnen no-time zwanger raken. Wanneer de poes regelmatig buiten komt, is het daarom van belang haar op tijd te laten steriliseren.

• Er ontstaat een vermindering van de kans op het ontwikkeling van melkkliertumoren. Onder invloed van vrouwelijke hormonen wordt het ontstaan van melkkliertumoren gestimuleerd. Hoe eerder de poes gesteriliseerd wordt, hoe minder de hormonen kunnen inwerken op het melkklierweefsel. Onderzoek heeft uitgewezen dat een sterilisatie vóór de eerste krolsheid de kans op melkkliertumoren tot bijna nul reduceert. Na elke krolse periode wordt de kans groter dat uw poes last krijgt van melkklierkanker. In tegenstelling tot honden zijn melkkliertumoren bij de kat in negentig procent van de gevallen kwaadaardig. De adviesleeftijd voor sterilisatie ligt tegenwoordig dan ook vóór de eerste krolsheid.

• Er kan geen baarmoederontsteking (pyometra) meer plaatsvinden. Een poes die niet gesteriliseerd wordt staat haar hele leven onder invloed van vrouwelijke hormonen. Dit kan leiden tot een baarmoederontsteking op latere leeftijd. Zo nodig, wordt tijdens de operatie ook de (abnormale) baarmoeder verwijderd.

• Er is geen kans op het ontstaan van goedaardige vergroting (fibroadenomateuze hyperplasie) van de melkklieren, ook wel het Dolly Parton-syndroom genoemd. Dit is een goedaardige aandoening waarbij alle melkklieren opgezet zijn. De aandoening wordt veroorzaakt door het hormoon progesteron. Progesteron wordt na de eisprong (ovulatie) door de eierstok geproduceerd. Wanneer er een dekking heeft plaatsgevonden, zal progesteron de dracht in stand houden, maar ook zonder dekking en dracht zal er na iedere eisprong gedurende een korte periode een stijging zijn van progesteron (schijnzwangerschap). Bij langdurig hoge progesteronspiegels in het bloed, kunnen er zwellingen van de melkklieren aan de orde zijn. 

 

Nadelen van sterilisatie

• De narcose (algehele anesthesie) brengt risico’s met zich mee. Er is tijdens een operatie altijd een klein risico. Is uw poes in goede gezondheid en heeft uw dierenarts een volledig lichamelijk onderzoek uitgevoerd, dan is het risico echter klein.

• Er is een neiging tot gewichtstoename. Na de ingreep komt de stofwisseling op een lager niveau te liggen. Dit betekent dat uw poes na sterilisatie dertig procent minder voer nodig heeft. Tegenwoordig zijn er verschillende speciale dierenvoedingsmiddelen op de markt voor gesteriliseerde poezen.

• Poezen die op jonge leeftijd gesteriliseerd worden groeien wat langer door.

 

Hoe gaat sterilisatie in zijn werk?

Vroeger was het alleen mogelijkheid om uw poes via een snede in de buikwand te steriliseren. Tegenwoordig kunt u ook kiezen voor een nieuwe techniek, de laparoscopische sterilisatie (soort kijkoperatie). Wanneer u een afspraak maakt voor de sterilisatie, wordt u verteld dat u uw poes vanaf de avond voor de operatie nuchter moet houden (geen voer geven). Water mag wel gegeven worden. Wanneer u uw poes meeneemt voor de ingreep, zal er altijd een pre-anesthetisch onderzoek uitgevoerd worden om vast te stellen of het dier sterk genoeg is voor de narcose. De poes wordt lichamelijk onderzocht, waarbij haar hart en longen worden beluisterd. Daarna krijgt ze een verdovingsprik. Zodra de poes compleet rustig geworden is, wordt ze meegenomen naar achteren, waar ze een tweede injectie krijgt, in een diepe slaap valt en niets meer voelt. Voor de operatie wordt door de assistente de buik geschoren. Daarna gaat ze naar de operatiekamer en wordt haar buik gewassen en ontsmet.

 

De operatieve sterilisatie

Er wordt een snede in de huid gemaakt, iets achter de navel. Vervolgens wordt de huid, de spierlaag en de buikwand geopend. De eierstokken worden opgezocht en met hechtmateriaal afgebonden en verwijderd. Als de baarmoeder er afwijkend uitziet wordt deze ook weggehaald. Nadat alles netjes is verwijderd, worden de buikwand, de onderhuid en de huid gehecht. De huid wordt tegenwoordig altijd onderhuids gehecht zodat u geen hechtingen ziet aan de buitenkant.

 

Laparoscopische sterilisatie (kijkoperatie)

Via een klein sneetje in de buikwand kan met een camera in de buikholte gekeken worden. Via een tweede gaatje gaat speciaal materiaal naar binnen. De bloedvaatjes naar de eierstokken worden dichtgebrand, waarna ze via het tweede gaatje verwijderd worden. Het voordeel van deze methode is dat de dierenarts met beter zicht te werk kan gaan, dat de operatie korter duurt en dat de poes een lichtere narcose kan krijgen. De techniek kan niet bij alle dierenartsen uitgevoerd worden. Uw dierenarts moet naast speciaal kostbaar materiaal aan te schaffen ook verschillende cursussen volgen om deze techniek uit te kunnen voeren. Het verschil is dus ook dat laparoscopische sterilisatie duurder is dan een normale operatie.

 

Nazorg

Na de operatie wordt uw poes naar de ontwaakkamer gebracht waar ze rustig wakker kan worden. Als ze volledig wakker is en alles goed gaat, mag ze meteen naar huis. U krijgt een nazorgformulier mee waarop geschreven staat waar u rekening mee moeten houden de eerste dagen na de operatie. Ook worden er een antibioticum (vooral wanneer er sprake was van een baarmoederontsteking) en pijnstillers meegegeven. De meeste poezen tonen weinig interesse in de gehechte wond omdat de hechtingen onderhuids zitten. Ziet u uw poes wel frequent likken aan de wond, dan dient u een kraag of een rompertje bij uw dierenarts te halen. In sommige gevallen kan er enkele dagen na de operatie een bultje ontstaan op de plaats van de wond. Dit is een reactie die vanzelf overgaat en normaal gesproken onschuldig is. Zodra de wond rood en geïrriteerd wordt, is het beter deze even te laten controleren door de dierenarts.