Small Animal vet Heskes

Demodex

Demodex is een mijt die zowel bij honden als bij katten voorkomt. Bij honden komen er drie verschillende soorten Demodex voor. Demodex canis (puppyschurft) is de bekendste en hierover zal ik meer vertellen. Daarnaast zijn er nog Demodex injai en Demodex cornei, Demodex canis leeft in tegenstelling tot bijvoorbeeld Sarcoptes of Cheylietella niet aan de oppevlakte maar diep in de huid, in de haarfollikels (haarzakjes) en de talgklieren. Demodex is een mijt die tot de normale flora van uw hond behoort. Dit betekent dus dat elke hond enkele demodex-mijten bij zich draagt. Puppy’s krijgen deze mijten via hun moeder na de geboorte. De overdracht kan alleen gedurende de eerste dagen plaatsvinden omdat de huid van de pups snel verhoornd en de mijten dan niet meer binnen kunnen dringen. Dit is ook de reden dat u niet bang hoeft te zijn dat Demodex besmettelijk is voor uw andere honden.

 

Toch kan demodex een probleem zijn

Zoals hierboven beschreven is de aanwezigheid van de demodex-mijt bij honden normaal. Toch kan er een probleem ontstaan, namelijk als de populatie demodex-mijten te groot wordt. Dit komt voornamelijk voor als de afweer van de hond is gedaald door:

 

• een erfelijk probleem; er is beschreven dat er een erfelijke component aanwezig kan zijn bij het ontwikkelen van demodex-problemen, het wordt daarom afgeraden om te fokken met honden die last hebben van demodex

• medicatiegebruik, zoals gebruik van corticosteroïden

• een ziekte, zoals hypothyreoïdie, de ziekte van Cushing of neoplasie

• stress

• loopsheid of dracht: dit kan voorkomen worden door de teef op lage leeftijd te laten steriliseren.

 

Wat zie ik aan mijn hond wanneer deze demodex heeft?

Demodex wordt ook wel puppyschurft genoemd omdat het probleem het vaakst wordt gezien bij jonge honden. Demodex komt vaker voor bij bepaalde rassen, zoals de Sharpei, de Franse- en Engelse Bulldog, de Stafordshire Bullterriër en de Pinscher. In geval van de aanwezigheid van deze mijten is jeuk niet altijd zichtbaar bij uw hond. Ook zonder jeuk kan uw hond Demodex hebben. Er worden verschillende vormen beschreven afhankelijk van de ernst van het probleem:

• lokale Demodicose; hieronder worden de honden ingedeeld die één tot vijf kale plekken hebben met of zonder roodheid en meestal zonder jeuk; de plekken bevinden zich voornamelijk op de kop (rond de ogen en aan de zijkanten van de neus) en op de bovenkant van de poten; honden met deze vorm hebben een grote kans om te genezen; het demodex-probleem verdwijnt vaak vanzelf weer na zes tot acht weken; nadat de plekken verdwenen zijn, heeft de hond immuniteit opgebouwd en komt het normaliter niet meer terug;

• totale Demodicose; bij deze vorm is een groot deel van het lichaam aangetast; er wordt gesproken van deze vorm als zes of meer lokale huidbeschadigingen (laesies) aan de orde zijn, er grotere oppervlakten aangetast zijn en als enkele lymfeklieren opgezet zijn. Er kan wel of geen jeuk aan de orde zijn en vaak wordt er secundair een bacteriële ontsteking van de huid gezien en kunnen er huidschilfers ontstaan. Bij sommige honden kan de kleur van de huid veranderen naar grijs of zelfs rood; als gevolg van de geïrriteerde huid, kan de hond vermageren en koorts krijgen;

• Pododemodicose; de mijten komen bij deze vorm voornamelijk voor op de pootjes en tussen de tenen; honden kunnen alleen deze vorm van Demodex hebben maar vaak komt deze vorm ook voor bij honden met de algemenere vorm;

• Otodemodicose; een oorontsteking hoeft niet alleen door bacteriën/gisten of oormijten veroorzaakt te worden; ook Demodex-mijten kunnen hier een bijdrage aan leveren.

 

De diagnose van demodex

De mijten worden gediagnosticeerd wanneer uw dierenarts een diep afkrabsel neemt van de huid. Dit afkrabsel wordt op een draagglaasje gelegd en met behulp van de microscoop bekeken. Bij langharige honden is het nodig om een klein stukje van de haren weg te knippen. De afkrabsels moeten diep genoeg genomen worden omdat de mijten zich in de haarfollikels bevinden. Dit kan een kleine bloeding van de huid veroorzaken. Om vals-negatieve uitslagen te voorkomen neemt de dierenarts afkrabsels van meerdere plekken. Omdat gezonde honden ook mijten in hun huid hebben is een enkele mijt niet genoeg voor een Demodex-diagnose. Bij honden die een echt probleem hebben worden er altijd meerdere mijten gevonden.

 

Wat als mijn hond Demodex heeft?

Zoals hierboven beschreven, hoeft de lokale demodicose niet behandeld te worden. De algemene vorm heeft wel een behandeling nodig, maar daarbij dient niet alleen de demodex aangepakt te worden maar ook de eventuele secundaire bacteriële infectie of een onderliggende ziekte moet behandeld worden. Tegen Demodex zijn er verschillende middelen op de markt.

• Tegenwoordig is er een nieuwe manier om demodex gemakkelijk te bestrijden. Dit door middel van een tablet, Bravecto®. Deze tablet werkt gelijkertijd ook tegen vooien en teken, voor een periode van 3 maanden. Uit onderzoek is gebleken dat na een eenmalige orale toediening van Bravecto de hoeveelheid demodex mijten in huidafkrabsels op dag 28 met 99,8% en op dagen 56 en 84 met 100% waren verminderd. Dit betekent dat gemiddeld na 3 maanden alle mijten zijn gedood. 

• Advocate® is een pipet met moxidectine; dit middel moet elke maand in de nek toegediend worden tot er geen mijten meer in de afkrabsels gevonden worden; uit publicaties blijkt dat de werking toeneemt bij een frequentere toediening en een wekelijkse behandeling een beter resultaat geeft dan een maandelijkse. Het wordt aangeraden om bij pups met demodex tot een leeftijd van 18 maanden Advocate® te gebruiken; pas op met het gebruik van Advocate® als u een collie-achtig ras heeft (Bordercollie, Bobtail, Australische herder etc.); deze honden dienen eerst getest te worden op de aanwezigheid van het MDR-1-gen; vraag uw dierenarts hierover meer informatie;

• Ivermectine die u elke dag gedurende minstens zes weken in de bek van uw hond moet spuiten; ivermectine is niet geregistreerd voor honden en katten en mag dus alleen gebruikt worden als de Advocate® niet werkt; ook hiervoor zijn Collie-achtige honden overgevoelig en moeten zij eerst getest worden.

• Ectodex® bevat Amitraz en is een depmiddel waarmee de hond gewassen moet worden. 50 ml Ectodex moet worden verdund met 5 liter water. Hiermee moet de hond worden behandeld/ gewassen. De behandeling moet elke 5 dagen worden herhaald. De hond moet na het wassen niet worden schoongespoeld, maar moet op een warme tochtvrije plek opdrogen. Dit middel mag niet gebruikt worden bij drachtige of lacterende teven of bij pups jonger dan drie maanden; voor het beste resultaat dienen langharige honden geschoren te worden; tijdens het wassen moeten handschoenen gedragen worden en de ruimte moet goed geventileerd worden; dit middel kan ook enkele bijwerkingen veroorzaken dus is het middel niet altijd geschikt om bij uw hond te gebruiken; Amitraz is ook beschikbaar in de vorm van een maandelijks toe te dienen pipet (Promeris Duo®).

 

Demodex bij katten

Bij katten is Demodex zeldzaam. Er bestaan twee verschillende types, Demodex cati en Demodex gatoi. Vaak ontstaat er een kale plek die zich beperkt tot de oogleden of het gebied rond de ogen. Een algemene vorm komt bij katten alleen voor als er een daaraan ten grondslag liggende ziekte aanwezig is (Demodex cati). Voorbeelden hiervan zijn Felv, FIV of diabetes mellitus. Demodex gatoi zorgt voor jeuk en overmatig likken en wordt niet in verband gebracht met een specifieke oorzaak. In tegenstelling tot de andere vorm en de mijten bij de hond is deze wél besmettelijk en kan deze worden gevonden bij katten in cattery’s. Hebben meerdere katten last van jeuk of is de kat afkomstig uit een cattery, dan moeten alle katten behandeld worden. Is er sprake van een algemene vorm, dan dient er te allen tijde gekeken te worden wat de oorzaak kan zijn. Amitraz® is alleen geregistreerd voor gebruik bij de hond en mag niet worden toegepast bij de kat vanwege de hoge giftigheid (toxiciteit). Advocate® bestaat wel in een speciale uitvoering voor katten. Evenals de Bravecto® tablet voor de hond is er tegenwoordig een special Bravecto® pipet voor de kat.